Prezes Głównego Urzędu Statystycznego opublikował w dniu 25 marca 2025 tzw. tablicę średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn. To ważny dokument mający niezwykle istotne znaczenie dla wysokości świadczeń emerytalnych osób przechodzących w ciągu najbliższego roku na emeryturę, gdyż po części od danych tam zawartych zależy wysokość indywidualnego świadczenia emerytalnego.
Do kogo znajdzie zastosowanie najnowsza tablica
Najnowsza tablica będzie co do zasady stanowiła podstawę do przyznawania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia 2025 r. do dnia 31 marca 2026 r. Jednakże jest także wyjątek od tej zasady, tj. jeśli będzie to korzystniejsze dla ubezpieczonego, do ustalenia wysokości emerytury będzie stosowało się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym dany ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Ponadto ta tablica służy także do obliczenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wysokości hipotetycznej emerytury. Innymi słowy tablica jest potrzebna po to, żeby dzieląc zgromadzony przez danego ubezpieczonego kapitał składek emerytalnych przez średnią liczbę miesięcy, jaką powinno statystycznie dalej trwać jego życie, otrzymać kwotę miesięcznej emerytury. Można też powiedzieć, że z tej tablicy ubezpieczony jest w stanie odczytać ile lat statystycznie będzie jeszcze żył czy żyła.
Co nam mówią tablice w przypadku 60 latków przechodzących na emeryturę
W związku z faktem, że większość Polek przechodzi obecnie na emeryturę zaraz po ukończeniu 60. roku życia czyli w powszechnym wieku emerytalnym, to warto jest sprawdzić co w przypadku takich osób widzi statystyka. I tak z najnowszej tablicy (tej ogłoszonej 25 marca 2025 roku) wynika, że taka osoba będzie średnio dalej żyła przez 266,4 miesiące. Czyli trochę ponad 22 lata. Warto zwrócić uwagę, że poprzednia tablica (z 2024 roku) wskazywała dla takiej osoby wartość 264,2 miesiąca, co dawało trochę mniejszą dalszą długość trwania życia na poziomie prawie 22 lat. Warto jednakże pamiętać, że przedmiotowe tablice mają charakter uniwersalny i mają zastosowanie tak dla mężczyzn, jak też dla kobiet.
Sytuacja emerytalna 65 latków
Natomiast drugą grupą osób przechodzących na emeryturę są te w wieku lat 65, gdyż to jest obecnie w Polsce powszechny wiek emerytalny dla mężczyzn. I tak w przypadku osób przechodzących na emeryturę w tym wieku z najnowszej tablicy można wyczytać wartość 220,8 miesięcy dalszego trwania życia, co odpowiada 18,4 lat. Natomiast w roku 2024 wartość ta wynosiła 218,9 miesięcy, co odpowiadało liczbie 18,2 lat.
Jest więc lepiej czy jest może gorzej
Zestawienie powyższych przykładowych danych dla 60 i 65 latków wskazuje, że statystycznie w roku 2025 w stosunku do roku 2024 wydłużyła się (nawet jeśli nieznacznie to jednak) średnia długość dalszego trwania życia. To dobra wiadomość z punktu widzenia społeczeństwa, gdyż oznacza to, że wszyscy dłużej możemy cieszyć się życiem. Jednakże ta informacja (zwiększenie średniej długości dalszego trwania życia) wcale nie musi być dobrze odebrana przez danego ubezpieczonego. A to z tego powodu, że bez względu na to jak długo faktycznie dana osoba będzie dalej żyła, to ustalenie jej wysokości świadczenia emerytalnego będzie następowało na podstawie tablicy długości dalszego trwania życia obowiązującej w okresie złożenia wniosku (z wyjątkiem wskazanym powyżej). W konsekwencji zwiększenie średniej dalszej długości trwania życia oznacza niższe świadczenie emerytalne, a skrócenie tej średniej świadczenie o wyższej wysokości. Dlatego też osoba przechodząca na emeryturę od 1 kwietnia 2025 roku otrzyma co do zasady niewiele mniejsze świadczenie, niż gdyby przeszła na emeryturę na podstawie tablic obowiązujących od 1 kwietnia 2024 roku do 31 marca 2025 roku. Nie będzie to jednakże jakaś wielce zauważalna różnica, a już pierwsza waloryzacja świadczenia emerytalnego zniweluję to.
Ciekawostka
Analizując opublikowaną tablicę średniego dalszego trwania życia kobiet i mężczyzn można spostrzec, że osoba w wieku 65 lat średnio dożyłaby wieku 83 lat, podczas gdy osoba w wieku 70 lat – 84 lat. Dla niektórych powyższe może być stosunkowo niezrozumiałe. Dlaczego bowiem w przypadku osoby młodszej przeciętne trwanie życia jest krótsze, niż dla osoby starszej. Powyższe jest jednak zgodne z powszechnie stosowaną metodologią do obliczania średniego dalszego trwania życia i wynika z faktu, że przeżycie każdego kolejnego roku zwiększa szansę dożycia do coraz starszego wieku. Tak więc – żyjmy dłużej, to się po prostu opłaca.
dr Marcin Wojewódka
Prezes Zarządu Instytutu Emerytalnego
